Người
lương thiện là người thông minh nhất
Lý
Minh
Thông minh chưa hẳn đã lương thiện nhưng người lương
thiện chắc chắn là người thông minh nhất
Thông minh và khôn khéo được cho là những lợi thế
giúp con người sống dễ dàng hơn trong một xã hội ngày càng cạnh tranh. Tuy
nhiên, câu chuyện của nhà sáng lập Amazon, Jeff Bezos khiến không ít người giật
mình tự hỏi: «Thông minh liệu có quan
trọng hơn tất cả»?
Ông Jeff Bezos, sáng lập viên và CEO của Amazon, là
một trong những gương mặt quyền lực nhất trong làng công nghệ thế giới. Tuy
nhiên, không chỉ là một người giàu có bậc nhất, ông còn là một người có ý chí,
nghị lực và nhân cách khiến nhiều người ngưỡng mộ.
Trong một lần tham gia buổi lễ tốt nghiệp năm 2010
tại trường Princeton , nơi ông theo học thời
đại học, Jeff đã chia sẻ lại câu chuyện từ thuở ấu thơ của ông. Câu chuyện sau
đó đã đánh thức trong tâm hồn hàng triệu người câu hỏi: «Thông minh liệu có quan trọng hơn tất cả?»
«Khi còn là một
đứa trẻ, tôi thường dành thời gian nghỉ hè của mình ở trang trại của ông bà tại
Texas . Tôi
giúp ông bà sửa chữa máy quạt thóc, tiêm vacxin cho bò và làm các công việc nhà
khác. Vào mỗi buổi chiều, chúng tôi cùng nhau xem những vở kịch opera, đặc biệt
là vở “Năm tháng của đời người”.»
«Suốt quãng đời
tuổi thơ, tôi luôn mong đợi những ngày như thế. Tôi vô cùng yêu quý và kính
trọng ông bà của mình. Tôi thầm cảm ơn số phận đã mang họ đến bên tôi, trở
thành những người thân yêu nhất trong cuộc đời của tôi.»
«Những buổi
sáng với tiếng gõ leng keng của ông và tiếng thái gọt đồ ăn của bà luôn là miền
ký ức trong trẻo đầy sức mê hoặc đối với tâm hồn tôi.»
«Nhưng có một
điều tôi không thích nhất chính là mùi thuốc lá, đặc biệt trong những lần du
lịch. Tôi sẽ ngồi ở chiếc ghế băng dài phía sau xe và người lái xe đương nhiên
là ông nội. Còn bà nội tôi sẽ ngồi cạnh ông, bà thường không nói gì nhiều và
chỉ hút thuốc.
«Ngay từ nhỏ tôi đã yêu
thích những con số và thường tính toán tất cả mọi thứ trong cuộc sống, từ lượng
dầu tiêu hao cho đến những chi tiêu buôn bán tạp hóa, từ tiền mua gà cho tới
tiền mua những thứ nhỏ nhặt như tỏi, tiêu.»
«Một lần, tôi
tình cờ nghe được một bài quảng cáo về thuốc lá trên truyền hình. Chẳng giống
như những đứa trẻ cùng tuổi bị hấp dẫn bởi những hình ảnh động thú vị, tôi quan
tâm tới nội dung chính.»
«Người ta nói
rằng mỗi điếu thuốc lá sẽ làm giảm vài phút tuổi thọ, chính xác là khoảng hai
phút. Vì thế tôi quyết định vì bà mà làm một phép tính toán.»
«Tôi đã dành
một ngày để quan sát bà, tôi tính xem mỗi ngày bà tôi hút mấy điếu thuốc, mỗi
điếu thuốc hút mấy hơi, cuối cùng cũng tính được một con số hợp lý.»
«Hôm đó, sau
khi hoàn thành sự tính toán của mình, tôi ngả người về phía trước vỗ bờ vai của
bà và kiêu ngạo tuyên bố: “Nếu như hai phút hút một hơi thuốc thì bà sẽ giảm 9
năm tuổi thọ”.»
«Tôi nhớ rất rõ
ràng chuyện gì đã xảy ra sau đó và điều ấy nằm ngoài dự liệu của tôi. Tôi kỳ
vọng sự thông minh và khả năng tính toán của mình sẽ nhận được lời khen ngợi
nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại.»
«Bà nội tôi đã
bật khóc, còn ông tôi trước đó luôn chăm chú lái xe bỗng dừng lại một bên
đường. Ông xuống xe, mở cửa và tỏ ý đợi tôi xuống.»
«Tôi bàng hoàng
tự hỏi liệu tôi đã gây ra phiền phức hay sao? Ông nội tôi là một người trí tuệ
và điềm tĩnh. Ông chưa bao giờ nói lời nghiêm khắc với tôi hay bực mình với tôi
chuyện gì. Hay là ông muốn tôi quay trở lại xe và xin lỗi bà nội?»
«Trong đầu tôi
quay cuồng với các loại suy nghĩ và không ngừng lo lắng về điều sắp xảy ra với
tôi. Chúng tôi đứng ở bên đường cách chiếc xe một đoạn.»
«Ông nội nhìn
sâu vào mắt tôi, trầm ngâm một lát sau đó nhẹ nhàng nói: “Jeff à, có một ngày
cháu sẽ hiểu, lương thiện so với thông minh càng khó hơn”.»
«Đó là câu nói
khiến tôi, một người luôn tràn đầy tự tin vào sự thông minh của bản thân thực
sự ngỡ ngàng và chấn động. Mỗi ngày lớn lên tôi lại hiểu thêm về câu nói của
ông. Điều tôi nói có thể chẳng sai chút nào, nó là khoa học. Điều tôi hiểu là
trong mỗi điếu thuốc ấy có hàng tá chất độc gây tác hại đối với sức khỏe như
thế nào.»
«Nhưng điều
quan trọng nhất tôi không thể hiểu cho tới ngày hôm đó chính là đằng sau mỗi
điếu thuốc bà hút có thể là biết bao tâm sự, biết bao suy tư về những thăng
trầm đã qua, về một nỗi buồn niềm đau nào đó mãi hằn in trong lòng bà chẳng thể
nguôi ngoai».
***
Quả thực trong đời sống này, điều chúng ta có thể
tiếp nhận là tri thức, nhưng điều không thể tiếp nhận mà phải dung dưỡng là một
tấm lòng lương thiện.
Bởi lương thiện ấy không phải là một loại lý thuyết,
mà là sự hòa hợp giữa ý niệm và hành vi, là bản chất nguyên sơ của sinh mệnh
nguyên thủy của con người.
Người ta cho rằng càng hiểu biết nhiều thì càng thông
minh, càng thông mình thì càng biết thu vén cái lợi cho mình, như thế cuộc sống
sẽ ngày càng sung sướng, hạnh phúc.
Nhưng càng thông minh, càng khôn khéo, càng tư lợi,
con người lại càng đánh mất sự thuần khiết, thuần tịnh vốn có của mình.
Vì lương thiện nên biết đủ, vì lương thiện mà biết
tha thứ, không so đo tranh giành, không ganh đua ân oán từ đó mà nội tâm thanh
tịnh, an hòa. Người có nội tâm thiện lương, tĩnh lặng sẽ sáng suốt, có thể thực
thi bất kể sự việc gì bằng cả tấm lòng mình mà không bị được mất hay danh tiếng
ràng buộc, ức chế.
Người ta nói lương thiện là một loại trí huệ. Người
thông minh chưa hẳn đã lương thiện, nhưng người lương thiện chắc chắn là người
thông minh nhất.
No comments:
Post a Comment